Sienieński (Oleski) Jan z Sienna i Oleska h. Dębno (zm. między 1510 a 1513), kasztelan małogoski i podkomorzy sandomierski. Był jednym z pięciu synów kaszt. lwowskiego Jana z Sienna i Oleska (zob.) i Barbary, córki Klemensa Wątróbki ze Strzelec (zob.), wdowy po Janie Kmicie z Wiśnicza zw. Tępym. S. i jego czterej bracia nazywali się także Oleskimi (od dóbr Olesko w woj. ruskim), odróżniając się w ten sposób od stryjecznych braci Sienieńskich Gołogórskich.
Pierwsza pewna wzmianka źródłowa o S-m pochodzi z r. 1464. Wówczas to S., jego brat Dobiesław i stryj Andrzej Sienieński (zob.) podpisali akt konfederacji lwowsko-żydaczowskiej, wymierzonej przeciwko star. ruskiemu Andrzejowi Odrowążowi ze Sprowy, przywieszając doń trzykrotnie, z braku własnej, pieczęć nie żyjącego już ojca S-ego. Najbliższe lata poświęcił S. działalności publicznej w ziemi lwowskiej, zasiadając często jako asesor w sądzie ziemskim, czy jako arbiter zwaśnionych stron. Jednocześnie wraz z matką Barbarą i braćmi, porządkował sprawy majątkowe w dobrach oleskich. W sporach z sąsiadami nie cofał się przed użyciem siły, najeżdżając ich dobra przy pomocy drobnoszlacheckiej klienteli (chlebojedźców), jak i zapewne zwykłych rzezimieszków. Np. w r. 1464 najechał z dwudziestoosobowym oddziałem Żuków Elżbiety Gołogórskiej, a w r. 1471 wraz z braćmi i 60 swymi ludźmi ze Złoczowa i Oleska dokonał na tatarski sposób najazdu na królewszczyznę Podkamień w tenucie Piotra Czebrowskiego. Od r. 1472 wystąpił kilkakrotnie z tytułem strenuus, był więc pasowanym rycerzem. W r. 1475 dostał S. od stryja Jakuba z Sienna (zob.), arcybpa gnieźnieńskiego, urząd starosty arcybiskupiego klucza łowickiego (pełnił go jeszcze w r. 1478).
Rodzinne koneksje pozwoliły S-emu wkrótce wyjść z lwowskiego partykularza. Zapewne już w r. 1475 objął kasztelanię małogoską po przejściu Andrzeja Tęczyńskiego na kasztelanię sądecką; pierwszy raz wymieniony został z tym urzędem 2 I 1476. W lutym 1493 był na sejmie w Piotrkowie, a następnie towarzyszył królowi w Poznaniu. W t.r. był poborcą czopowego w pow. lwowskim. Po śmierci stryja Andrzeja Sienieńskiego objął w r. 1494 podkomorstwo sandomierskie. W czerwcu t.r. uczestniczył w sejmie radomskim. W r. 1498 został wyznaczony przez króla na asesora sądu ziemskiego lwowskiego (obok podkomorzego krakowskiego Zbigniewa Tęczyńskiego i kaszt. halickiego Pawła Koli z Dalejowa), mającego rozstrzygać głośny spór o dobra pomorzańskie między star. trembowelskim Zygmuntem Kierdejowicem z Pomorzan, trzecim mężem siostry S-ego Doroty, a Sienieńskimi Gołogórskimi. W sporze tym S. opowiedział się przeciw stryjecznym braciom, popierając Zygmunta, a po jego śmierci, podczas napadu tatarskiego na Pomorzany pod koniec t.r., po stronie siostry. W l. 1498–9 był w ostrym konflikcie o te dobra ze stryjecznymi braćmi Janem (zob.) i Wiktorynem (zob.); wadium gwarantujące pokój między stronami wynosiło 1 600 grz. W r. 1501 S. wymieniony został wśród panów rady na rewersale ich dokumentu potwierdzającego unię wileńsko-grodzieńską podczas sejmu elekcyjnego w Piotrkowie. Później wielokrotnie jako komisarz króla brał udział w rozgraniczeniach dóbr, m.in. w r. 1507 rozgraniczał dobra w tenucie królewny Elżbiety w star. nowokorczyńskim od dóbr klasztoru tynieckiego, w r. 1509 dobra księżny Anny Mazowieckiej i Anny Izdbieńskiej na Mazowszu i w ziemi sandomierskiej. W marcu 1506 zapewne zrezygnował z kasztelanii małogoskiej, którą objął jego krewniak Jan Bochotnicki z Oleśnicy, zatrzymując sobie jedynie podkomorstwo sandomierskie.
S. odziedziczył po ojcu, wraz z matką Barbarą (zm. po 1476) i braćmi Pawłem, Piotrem, Dobiesławem i Zygmuntem, miasto Olesko z zamkiem i przynależnym doń kompleksem wsi w pow. lwowskim (ambitus Olscensis). Częściowego podziału dóbr bracia dokonali dopiero po śmierci matki ok. 1477 r. (miasto Olesko z zamkiem pozostało wspólną własnością). S-emu przypadły m.in. wsie: Turze, Przewłoczna, Podlipce, Stołpin, Hołubowicze, Letowiszcze, Trzcieniec i Żydów (dwie pierwsze trzymał z nie wydzielonym jeszcze w r. 1494 bratem Zygmuntem – rozgraniczał je z Zabłociem należącym do Piotra). W r. 1497 otrzymał od Jana Olbrachta wieś Świrz. Był też z innymi Sienieńskimi współwłaścicielem Złoczowa, do którego posiadali oni niejasny tytuł prawny. We Lwowie przy ul. Żydowskiej miał po ojcu kamienicę zw. Oleską. W r. 1508 podjął się odbudowy zniszczonych przez Tatarów dóbr oleskich, uzyskując od króla zwolnienie na 8 lat od czynszów i poborów. W r. 1510 procesował się z Sienieńskimi Gołogórskimi o opiekę nad córką zmarłego brata Piotra – Jadwigą, którą stryjeczni bracia uprowadzili w celu przejęcia kontroli nad odziedziczonymi przez nią dobrami.
S. i jego bracia posiadali także dobra w Małopolsce. Już w r. 1466 pozyskali od Klemensa Strumiły, w zamian za Gaje w pow. lwowskim, Strawczyn i Prądnik w woj. sandomierskim oraz wieś Chełmce. S. miał nadto wieś Cisów w pow. chęcińskim oraz współdziedziczył miasto Sienno. W r. 1500, po zmarłych Janie i Stanisławie Wątróbkach, S. uzyskał prawem bliższości część miasta Uście Solne z cłem i Niedar w pow. krakowskim. Ostatni raz S. wystąpił 16 IX 1510. Zmarł przed 4 III 1513, najpewniej w r. 1510, skoro w t.r. odnotowany został jego następca na urzędzie podkomorzego sandomierskiego Andrzej Tęczyński.
Żoną S-ego była Barbara z Chodcza (zm. po 1525). Potomstwa prawdopodobnie nie zostawił, gdyż dobra oleskie przeszły drogą wiana bratanic S-ego Anny i Jadwigi w połowie do Herburtów, a w połowie do Kamienieckich.
Z czterech braci S-ego dwóch było duchownymi: Dobiesław (zm. po 1477) był kanonikiem gnieźnieńskim oraz dziekanem kieleckim i radomskim, a Zygmunt (zm. ok. 1500) – kanonikiem krakowskim i archidiakonem zawichojskim. Trzeci brat Paweł z Oleska, Sienna i Złoczowa (zm. przed 1498) był w l. 1478–94 podkomorzym lwowskim, a czwarty – Piotr z Oleska (zm. między 1506 a 1510) nie sprawował żadnych urzędów. Żonaty był z Katarzyną Buczacką, z którą miał córkę Jadwigę i najpewniej Annę (wg Dworzaczka obie były córkami kanonika Dobiesława).
Siostra S-ego Dorota (zm. po 1503) była trzykrotnie zamężna. Pierwszym jej mężem był Mikołaj Świnka, właściciel rozległych dóbr w ziemi lwowskiej, tuż nad granicą z Podolem (z miastem i fortalicjum Pomorzany), stanowiących ważny punkt oporu na drodze najazdów tatarskich. Drugim mężem Doroty był podkomorzy bełski Marcin z Ostrowa h. Rawicz (zm. przed 1481), z którym miała synów Andrzeja i Krystyna, dziedziców Ostrowa (Ostrowca Świętokrzyskiego) i Pomorzan, oraz córkę Małgorzatę. W r. 1494 synowie sprzedali połowę dóbr pomorzańskich (druga połowa należała do Anny Skarbkowej, ciotki Świnki) Sienieńskim Gołogórskim. Synem jej z trzeciego małżeństwa ze star. trembowelskim Zygmuntem Kierdejem, był Jan Kierdej-Said bej (zob.). Druga siostra S-ego Katarzyna była żoną burgrabiego krakowskiego Mikołaja Secygniowskiego (zob.).
Boniecki; Dworzaczek; Niesiecki; Paprocki; Żychliński, VIII; Przyboś K., Urzędnicy województwa podolskiego XV–XVIII w. Spisy, Kr. 1994 (nr 190: Jan Sienieński Gołogórski utożsamiony z S-m); Urzędnicy, III/1 (tu Sienieńscy pomieszani z Siennowskimi), IV/1 (tu winno być przy nr 636: 2 I 1476, nr 848: 16 IX 1510), IV/3; – Haisig M., Sfragistyka szlachecka doby średniowiecza w świetle archiwaliów lwowskich, Lw. 1938 s. 19 (i tabl.); – Acta capitulorum, I; Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima, Ed. W. Rolny, Leopoli 1927–30 Vol. 1–2; Acta Tom., I; Akta grodz. i ziem., II, V–VII, XII, XV, XVIII, XIX; Akta Unii; Arch. do Dziej. Liter., T. 7; Arch. Sanguszków, II, V; Cod. Pol., I; Długosz, Liber benef., II; Katalog pergamentnich dokumentiv Central’nogo deržavnogo istoričnogo archivu URSR u L’vovi 1233–1799, Kiïv 1972; Matricularum summ., II–IV; Przywileje miasta Poznania XIII–XVIII w., Wyd. W. Maisel. P. 1994; Starod. Prawa Pol. Pomn., VI; – AP w Kr.; Arch. dóbr Pomorzany (wstęp do inwentarza, oprac. W. Bukowski), Castr. Crac. t. 28 s. 463, 1165, Terr. Crac. t. 153 s. 174, 244–254, 278, 287, 294, t. 154 s. 6, t. 203 s. 320–321, t. 204 s. 532, 540.
Waldemar Bukowski